จาระบีโดยส่วนมากมีการแยกย่อยประเภทของจาระบีด้วยสารอุ้มน้ำมันที่ผสมอยู่ในจาระบี สารอุ้มน้ำมันที่อยู่ในจาระบีสามารถแยกย่อยได้เช่น เบนโทไนต์เคลย์ ซิลิกาเจล ลิเธียม ลิเธียมคอมเพล็กซ์ โพลียูเรีย สารสังเคระห์ เป็นต้น สารอุ้มน้ำมันเหล่านี้เป็นสิ่งที่ใช้บ่งบอกความแตกต่างของจาระบีแต่ละประเภท

จาระบีประกอบด้วยวัตถุดิบที่สำคัญ 3 ประการ

• กรดไขมันอิ่มตัว (Fatty Acid) ได้จากไขมันของสัตว์และพืช ซึ่งคิดเป็น 4-15% ที่ผสมอยู่ในจาระบี
• เบส หรือ อัลคาไลน์ (Base of Alkali) คิดเป็น 1-3% ที่ผสมอยู่ในจาระบี เบสหรืออัลคาไลน์เช่น แคลเซียม (Calcium), อลูมินัม (Aluminum), โซเดียม (Sodium), แบเรียม (Barium), ลิเธียม (Lithium)
• ส่วนประกอบที่สำคัญที่สุดของจาระบีคือ น้ำมันหรือสารหล่อลื่นที่อยู่ในจาระบี ซึ่งสามารถแยกย่อยได้หลายประเภท

เช่น น้ำมันปิโตรเลียม (Mineral Oil), น้ำมันสังเคระห์ (Synthetic Oil) เป็นต้น

โครงสร้างที่มีความซับซ้อนมากกว่านี้เกิดมาจากการฟอร์มตัวและปฎิกริยาเคมีเชิงซ้อน ซึ่งทำให้เกิดสารอุ้มจาระบีที่เรียกกันว่า Complex Soap ซึ่งทำให้เกิดเป็นจาระบีที่มีคุณสมบัติดีกว่า Soap Based ทั่วไป เช่น ลิเธียมคอมเพล็กซ์ (Lithium Complex) อลูมินัมคอมเพล็กซ์ (Aluminum Complex) สามารถทนอุณหภูมิได้เพิ่มขึ้นกว่า Soap ที่ไม่ใช่Complex ประมาณ 38 องศาเซลเซียส

จาระบีแบบ Complex ถูกพัฒนาเพื่อที่จะเพิ่มคุณสมบัติในการทนต่อความร้อนในจาระบี Soap Based แบบธรรมดา โดยจาระบีที่นิยมนำมาทำเป็นจาระบีแบบ Complex เช่น ลิเธียมคอมเพล็กซ์ (Lithium Complex) อลูมินัมคอมเพล็กซ์ (Aluminum Complex), แคลเซียมคอมเพล็กซ์ (Calcium Complex), แบเรียมคอมเพล็กซ์ (Barium Complex) จาระบีเหล่านี้มีจุดหยด (Dropping Point) ที่สูงกว่า 250 องศาเซลเซียส ยกเว้นจาระบีแบเรียมคอมเพล็กซ์ (Barium Complex) ที่มีจุดหยดประมาณ 218 องศาเซลเซียส

จุดหยด (Dropping Point) คือ อุณหภูมิที่จาระบีจะกลายสภาพจากสารกึ่งของแข็งกลายเป็นของเหลว หรือพูดอีกนัยหนึ่งก็คือ เป็นอุณหภูมิ ณ จุดหนึ่งที่สารหล่อลื่นจะแยกตัวออกจากสารอุ้มน้ำมันในจาระบี

นอกจากนั้นแล้วจาระบีแบบ Complex โดยส่วนมากสามารถทนทานต่อปฎิกริยาออกซิเดชั่นได้ดีกว่าจาระบีแบบธรรมดา แม้จะไม่ทุกประเภท แต่ที่ชัดเจนก็เช่น ลิเธียมคอมเพล็กซ์ (Lithium Complex) อลูมินัมคอมเพล็กซ์ (Aluminum Complex)

สารอุ้มจาระบีที่ทำจาก อนินทรีย์ (Inorganic Thickener) เช่น เคลย์ (Clay)หรือ ซิลิกา (Silica) มีโครงสร้างที่เป็นทรงกลม (Spheres) หรือ กล่อง (Platelets) สารประกอบอนินทรีย์เหล่านี้อุ้มน้ำมันด้วยผิวสัมผัสที่กว้างกว่า ส่งผลให้จาระบีที่ผลิตจาก Inorganic Thickener มีคุณสมบัติที่ทำให้จาระบีไม่มีจุดหลอมละลายซึ่งสามารถนำไปเลือกใช้กับการใช้งานแบบเฉพาะทางได้เป็นอย่างดี

โพลียูเรีย (Polyurea) คือประเภทของสารอุ้มน้ำมันแบบ non-soap ที่เกิดจากการลอกเลียนแบบโครงสร้างของสารยูเรีย จาระบีแบบโพลียูเรีย (Polyurea Grease) มีความเสถียรในการใช้งานมาก มีจุดหยด (Dropping Point) ที่สูงและมีอายุการใช้งานที่ยาวนานกว่าจาระบีเบสประเภทอื่นๆ

หากพูดถึงการใช้งานโดยทั่วๆไปแล้ว สารอุ้มจาระบีที่ทำจากลิเธียม หรือ lithium 12‑hydroxystearate นั้นเป็นที่นิยมที่สุดซึ่งเหมาะอย่างยิ่งต่อการนำไปผลิตจาระบีแบบลิเธียม และลิเธียมคอมเพล็กซ์